Η σκέψη μας τη Μεγάλη Εβδομάδα στέκεται συν τοις άλλοις και στο πρόσωπο του Ιούδα. Μας απασχολεί η ιστορία του και ο τρόπος της «δολιότητος», κατά την έκφραση των ιερών υμνογράφων της Εκκλησίας.
Τον ονομάζουν αγνώμονα, πονηρό και ζηλότυπο 2. Αγνώμων γιατί φάνηκε αχάριστος στον διδάσκαλό του. Και μάλιστα, αφού του έπλυνε και τα πόδια το βράδυ του Μυστικού Δείπνου και του έκανε την ιδιαίτερη τιμή να συμμετάσχει στην ύψιστη πνευματική ιεροτελεστία της παραδόσεως των Φρικτών Μυστηρίων.
Η αγνωμοσύνη τον οδηγεί και στην κλοπή. Είναι χαρακτηριστικός ο λόγος του Ευαγγελιστού Ιωάννου «ουχ ότι περί των πτωχών έμελεν αυτώ, αλλ’ ότι κλέπτης ην, και το γλωσσοκόμον είχε και τα βαλλόμενα εβάσταζε» 3.
Η κλοπή τον οδηγεί εν συνεχεία στο φθόνο. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης ερμηνεύει στο σημείο αυτό : «βλέπων το πολύτιμο μύρο της πόρνης γυναικός χυνόμενον εις τα άχραντα μέλη του Σωτήρος, εζηλοτύπησε, όχι διότι αυτός ήθελε να αγοράσει αυτό από την γυναίκα και να αλείψει τον Κύριον…αλλά διότι αυτός με το να είναι χρυσομανέστατος και φιλαργυρότατος εβουλεύετο να πουλήσει το μύρο και την τιμή να κλέψει και να την κρατήσει αυτός διά τον εαυτόν του, καθώς έκλεπτε και τα άλλα άσπρα (χρήματα) όπου εβάλλοντο εις το κοινόν κουτίον των Αποστόλων… Αγνώμων και αχάριστος φανείς, πονηρός και ζηλότυπος» 4.
Πόσο σοφά οι Πατέρες της Εκκλησίας ονομάζουν την φιλαργυρία λύσσα! Πόσο εκφραστικός είναι ο ιερός υμνογράφος της Εκκλησίας περιγράφοντας το πάθος αυτό : «Ω φιλαργυρίας προδότου! Εύωνον ποιείται την πράσιν, προς την γνώμην των αγοραζόντων, του πωλουμένου, την πραγματείαν ποιείται˙ ουκ ακριβολογείται προς την τιμήν, αλλ’ δούλον φυγάδα απεμπολεί˙ έθος γαρ τοις κλέπτουσιν, ρίπτειν τα τίμια˙ νυν έβαλε τα άγια τοις κυσίν ο μαθητής˙ η γαρ λύσσα της φιλαργυρίας, κατά του ιδίου δεσπότου μαίνεσθαι εποίησεν αυτόν, ης την πείραν φύγωμεν, κράζοντες˙ Μακρόθυμε Κύριε, δόξα σοι» 5.
Δηλαδή, «Ω φιλαργυρία του προδότη! Προχωρεί στην πώληση σε προσιτή τιμή, σύμφωνα με τις διαθέσεις των αγοραστών˙ διαπραγματεύεται αυτόν που πρόκειται να πουλήσει˙ δεν είναι λεπτολόγος ως προς την τιμή, αλλά τον ξεφορτώνεται ως δραπέτη δούλο˙ είναι συνήθεια άλλωστε στους κλέπτες να ρίχνουν κάτω τα τίμια (τα ιερά και πολύτιμα)˙ και τώρα έβαλε τα άγια μπροστά στους σκύλους ο μαθητής˙ διότι η λύσσα της φιλαργυρίας τον έκανε να μαίνεται κατά του ίδιου του Κυρίου του˙ την οποία ας αποφύγουμε αναφωνώντας˙ Μακρόθυμε Κύριε δόξα σοι».
Η φιλαργυρία τον οδηγεί στην προδοσία.
Η προδοσία τον οδηγεί στην απόγνωση.
Και η απόγνωση στον αιώνιο θάνατο. Είναι χαρακτηριστικός στο σημείο αυτό ο Άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης, ο οποίος τονίζει πως από το μικρό πταίσμα φτάνει κανείς στο μεγάλο 6.
Για να δούμε όμως πώς στον καθένα μας δρα η παρουσία του αντικειμένου εχθρού και την αμαρτίας, που αρχίζει από τα μικρά, ας καταφύγουμε στα πάγχρυσα στόματα και τους λόγους των Αγίων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι με την αγιοπνευματική τους εμπειρία γνωρίζουν τον ψυχικό κόσμο, την παρουσία της αμαρτίας και συγχρόνως μας δίνουν και τα κατάλληλα φάρμακα. Απευθυνόμενος ο Άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης στον Πρεσβύτερο Θεοδόσιο «για τις σκευωρίες που πλέκονται με δόλο από τον διάβολο», μάς δίνει την απάντηση στο πρόβλημα του Ιούδα. Αξίζει να παρακολουθήσουμε την πατερική σκέψη και να φυλαχθούμε κι εμείς από τις ενέργειές του˙ «Ο δεινός πειρατής δεν επιτίθεται χωρίς κανένα σκοπό σ’ αυτούς που διασχίζουν τη θάλασσα τη γεμάτη από φουρτούνες αλλά αφού πρώτα εξετάσει καλά και διαγνώσει τις κλίσεις και τις ορμές της ψυχής, τότε επιτίθεται και πλέκει τις μηχανορραφίες.
Γιατί δηλαδή δεν έσπρωξε τον Ιούδα στην πορνεία, αλλά στην προδοσία; Επειδή εκείνη την πλευρά την έβλεπε ασφαλισμένη, ενώ η πλευρά της φιλοχρηματίας ήταν επιρρεπής στα πταίσματα και σαθρή. Γιατί από την κλοπή του ταμείου έλπιζε ότι εύκολα αυτός θα ορμήσει και σε προδοσία. Αφού λοιπόν εξετάσει προσεκτικά τις τάσεις και τις προθέσεις τού καθενός, χωρίς να αφήσει ανεκμετάλλευτη καμμιά ευκαιρία και ώρα, τότε χορηγεί και τα υλικά απέξω, και σ’ εκείνο το σημείο που αισθάνεται ότι είναι επιρρεπής στην πτώση, σ’ εκείνο πληγώνει. Πρέπει λοιπόν από παντού να είναι ασφαλισμένος αυτός που ευδοκιμεί στη ζωή. Γιατί πολλές φορές ζωή ενάρετη, που είναι ωχυρωμένη σαν πόλη με απόρθητα τείχη, την κυρίεψε από ένα μέρος ετοιμόρροπο, αποδεικνύοντας άχρηστη την οχύρωση με τα υπόλοιπα τείχη» 7.
Ολοκάρδια ας είναι η ευχή μας και η προσευχή μας στον Ερχόμενο εκουσίως προς το πάθος. Να είμαστε στερεωμένοι, στην πέτρα που ονομάζεται Χριστός. Να αποφεύγουμε “να συνεδριάζωμεν και να βουλευώμεθα κατά των δικαίων και ανευθύνων, παραβλέποντες το δίκαιον, και την αδικίαν και την δωροληψίαν χρησιμοποιούντες” 8.
Να αποστρεφώμαστε του Ιούδα την κακότροπον γνώμην.
Να προσφέρουμε, όπως η αμαρτωλός εκείνη γυναίκα, αντί του μύρου στον νοητό μύρο, που είναι ο Χριστός, την πίστη μας, την ευλάβειά μας, το σεβασμό μας και την ευγνωμοσύνη μας.
Να μιμούμεθα ακόμη τους εναρέτους στις αρετές και τα φωτεινά παραδείγματα των Αγίων της πίστεώς μας, ώστε με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Σωτήρος Χριστού, να αποκτήσουμε την πολυπόθητη θεραπεία της ψυχής και διά της καθάρσεως να φθάσουμε στη θέωση και στη σωτηρία. ΑΜΗΝ.
1 Αίνοι Όρθρου Μεγάλης Πέμπτης
2 Κανόνας Όρθρου Μεγάλης Τετάρτης
3 Ιω. 12,6.
4 Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, Εορτοδρόμιο, Θεσσαλονίκη, 1987, σελ. 119.
5 Απόστιχα Όρθρου Μεγάλης Πέμπτης.
6 Πρβλ. Αγίου Ισιδώρου Πηλουσιώτου, Επιστολών Βιβλίον Ε΄. PG 78, 1333.
7 Ισιδώρου Πηλουσιώτου, Επιστολή ΤΠΕ΄ – Θεοδωσίω Πρεσβυτέρω, Περί των μετά δόλου πλεκομένων μηχανών του διαβόλου, ΕΠΕ 3, 432 – 435.
8 Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, Εορτοδρόμιο, Θεσσαλονίκη, 1987, σελ. 124.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου